Op weg naar de eeuwige jachtvelden
In memoriam Duke Rufus van die Hage tot Gouwe
Na 13 jaar, 1 maand, 1 week en 6 dagen hebben wij Rufus moeten laten inslapen. Een moeilijke en loodzware beslissing. Een besluit waar we eigenlijk pas na enkele weken echt vrede mee hebben.
Sinds begin 2019 gaat Rufus geleidelijk aan achteruit. Al wat eerder valt het ons op dat tijdens langere wandeltochten gedurende onze vakanties het uithoudingsvermogen van Rufus vermindert. Na ongeveer anderhalf uur moet hij dan even rusten voordat we weer verder kunnen. Al een paar jaar mag hij niet meer in de auto springen of eruit springen. Hij wordt getild, ook traplopen is al sinds jaren een taboe. In maart 2019 consulteren we de dierenarts. Rufus had toen al een tijdje pijnstillers om de artritis en artrose te bestrijden. Daarnaast krijgt hij Gelatinaat Primeval, een soort van poeder om de gewrichten soepel te houden. Beide middelen hebben een heel goed effect bij Rufus. Hij slaapt ook al langere tijd op een orthopedisch kussen om zijn gewrichten te ontzien. De hartruis die eerder al geconstateerd was, maar nog weinig invloed had, is sterk toegenomen: een hartklep functioneert duidelijk minder. Rufus krijgt vervolgens hartmedicatie. Vanaf mei 2019 wordt het echt opvallend dat het heel wat minder gaat. Wandelen we normaal gesproken 4x per dag in totaal zo'n 12 tot 15 kilometer, worden de afstanden allengs minder en de tijden langer. De laatste maanden gaat het heel snel. De wandelingen tussen de middag leveren we in voor het doen van een plas op het grasveld voor onze woning. Vervolgens geven we ook de wandeling op het eind van de middag op voor een snelle plas op het grasveld. De avondwandeling wordt ingekort van een half uur via een kwartier naar 10 minuten. De ochtendwandeling kent tot dan toe altijd nog een duur van een half uur tot af en toe 40 minuten over een afstand van 2,5 kilometer. December 2019 neemt Rufus een steeds kortere route, Soms van slechts 10 minuten.
Enkele maanden geleden, zo rond oktober/november 2019 ben ik er toe overgegaan om Rufus te laten beslissen hoe lang en hoe ver we wandelen. Wat na verloop van tijd steevast resulteert in een beetje lachwekkende route: drie tot vier keer het grasveld voor ons huis op en neer lopen met lange tussenpozen snuffelen en rondkijken. Zie de "route-kaart" hierboven van een 10-minuten wandeling voor ons huis. Af en toe loopt Rufus dan plotseling toch nog een rondje van 10 minuten. Een vreemd fenomeen is ook, dat - vooral 's ochtends als we terug thuis komen - hij als het ware vergeten is dat hij al gewandeld heeft en aansluitend een extra ronde loopt van een kwartier of langer. Ook in Utrecht en Overveen waar we regelmatig komen, worden de rondjes steeds korter. Ondanks de hartmedicatie en de pijnstillers neemt de lusteloosheid van Rufus toe en neemt de alertheid duidelijk af. Om hem actief te houden speel ik hele korte perioden van enkele minuten trekspelletjes met hem, of zoekspelletjes. Zoals op de tweede foto hierboven te zien is, heeft Rufus in de tuin een schatkamer. Hij bewaart hier zijn favoriete speeltjes. Rufus geniet volop van de korte activiteiten en vindt het jammer als ik na een paar minuten al een spelletje afbreek. Rufus zoekt dan wel zijn stretcher op en slaapt al snel. In de eerste week van januari 2020 bezoeken we de dierenarts omdat we ons toch behoorlijk zorgen maken. Het hart van Rufus is minder gaan functioneren, de dierenarts adviseert om de medicatie echter niet te verhogen. Rufus krijgt een injectie waarvan de dierenarts hoopt dat hij daar goed op reageert. Hij bereidt ons voor op het einde van Rufus. Mogelijk reageert Rufus goed op de injectie. Op onze vraag hoe lang nog, krijgen we geen uitsluitsel. Het kan overmorgen voorbij zijn, het kan nog een week duren en ook nog wel een half jaar. We hopen - tegen beter weten in - op het laatste. Het tweede weekend na het doktersbezoek gaat het heel snel achteruit. Wij verblijven bij een dochter van ons, ik ga een dag eerder naar huis met Rufus. Hij kan de drukte van een gezin met kinderen niet goed verwerken. Eenmaal thuis blijft Rufus regelmatig ergens in de kamer staan, terwijl hij overvloedig kwijlt. Om zijn behoefte te laten doen moet ik hem optillen en naar het grasveld dragen. Hij kan nauwelijks meer lopen. Rufus drinkt altijd uit de vijver, ook dit lukt hem niet meer. Dit is voor ons het signaal dat het einde verhaal is. De volgende dag 16 januari 2020 om 08:30 uur bellen we de dierenarts: om 10:15 u kunnen we terecht. Klokslag 10 uur zijn we in de praktijk van de dierenarts. We kunnen direct doorlopen. Na een onderzoek constateert de dierenarts dat het tandvlees van Rufus helemaal bleek is, wat duidt op een inwendige bloeding. Hierdoor heeft de medicatie die Rufus krijgt ook geen effect meer en zou eigenlijk zelfs moeten stoppen. Het advies is duidelijk .........
Na enige aarzeling en met duidelijke tegenzin nemen we het advies over. Na een verdovingsinjectie slaapt Rufus nagenoeg direct. Tijdens de eerste euthenasie-injectie geeft de dierenarts aan dat Rufus reeds is overleden. Om 10:25 uur is er geen hartslag meer, Rufus krijgt toch nog de tweede injectie. Het is 10:45 uur als we terug in de auto zitten. Het voelt allemaal heel erg ongemakkelijk en onwerkelijk aan. Thuis gekomen is het stil.
Rufus is waarschijnlijk één van de meest bereisde Heidewachtels van Nederland. De trips en reizen vanaf 2007 tot en met 2011 staan op deze site uitvoerig beschreven. Van 2011 tot 2020 hebben we niet stil gezeten en Europa kriskras doorkruist. Van de Noordkaap tot het zuidelijkste puntje van Portugal heeft Rufus bij alle kusten en stranden rondgedarteld, heen en weer gerend en in de zee gedoken. Alle Middellandse Zeestranden van Portugal tot en met Griekenland, inclusief de kusten aan zowel de Italiaanse als aan de Balkanzijde van de Adriatische Zee heeft hij verkend en onderzocht. De Franse, de Zwitserse en de Oostenrijkse Alpen, maar ook de Italiaanse Dolomieten kent hij in de winter en in de zomer. Kriskras door Duitsland, Noord-Duitsland tot aan München en verder heeft hij sporen van vossen en herten gevolgd. In de Franse bossen zijn we everzwijnen tegengekomen, Het Franse en het Belgische platteland kent geen geheimen voor Rufus, evenmin als de Luxemburgse heuvels, de Spaanse vlaktes en de Portugese bossen. Allemaal plaatsen en plekken waar hij zijn sporen heeft achtergelaten. De Scandinavische landen vond hij ronduit geweldig en geniet daar volop, zeker als hij tot zijn blijde verrassing een reusachtig walvisbot op het strand vindt (zie de derde foto hierboven). Het liefst had hij het bot meegenomen, het was toch een maatje te groot voor hem. In het zuiden van het Verenigd Koninkrijk was het Dartmoor National Park een topper voor Rufus. Uitgezonderd de rest van Engeland, Ierland, Schotland en de Oostbloklanden heeft Rufus van beneden naar boven en van links naar rechts Europa kriskras doorkruist. En natuurlijk heeft hij ook Nederland grondig leren kennen. Stranden, bossen en heides met wisenten, paarden en hooglanders, zandverstuivingen, duinen, akkerlanden en weides in verschillende provincies en op enkele Waddeneilanden. Op al die plaatsen en nog meer plekken heeft hij zijn pootafdrukken achtergelaten. Voor Rufus waren het allemaal gebieden met hun eigen avonturen. De Walcherse kust bij Vrouwenpolder en vooral het kunstmatig eiland Neeltje Jans waren de laatste jaren wel de belangrijkste en meest favoriete plekken om wekelijks naar toe te gaan. In zijn jonge jaren waren het vooral het Oosterscheldegebied, de Oosterschans (voordat het een nieuwe wijk werd) en de Mannee-polder bij Goes, toen het nog een landbouwbestemming had, de favoriete plaatsen voor hem om te ontdekken, te rennen en te speuren en voor ons beiden om te oefenen, te trainen en te leren.
Met spijt en weemoed moet ik constateren dat dit allemaal nu definitief voorbij is.
De beginjaren van Rufus heb ik als redelijk heftig ervaren, zoals op de rest van deze site valt te lezen. Als kleine pup was hij aandoenlijk, nieuwsgierig en heel ondernemend. Later vlak voor en tijdens zijn puberteit had ik moeite om Rufus goed in het gareel te houden. De trainingen bij Multidog in Dinteloord hebben voor mij in dat opzicht heel veel betekend. Hierdoor leerde ik langzaam maar zeker Rufus te 'lezen'. "Als Rufus buiten komt gaat er bij hem een knop om, en ik kan die knop maar niet vinden om hem terug te zetten". Een door mij veel gebezigde uitspraak. Na verloop van tijd leerde ik die knop toch wel te vinden. Ook door de cursussen bij Multidog groeide en verdiepte het contact tussen Rufus en mij vanaf zijn vierde levensjaar heel rap. Het gezamenlijk oefenen en trainen - juist ook buiten de trainingstijden - zorgde voor verbondenheid. Op deze site is uitgebreid te lezen welke ups en downs we samen hebben gehad tot Rufus' vijfde levensjaar. Vanaf mijn pensionering september 2011 ben ik met het bijhouden van de site gestopt. Rufus en ik zijn vanaf die tijd tot zijn dood januari 2020 onafscheidelijk geweest: hele dagen nagenoeg elk uur samen opgetrokken. De enige tijd zonder elkaar was tijdens onze bezoeken aan familie in de Verenigde Staten. We konden het niet over ons hart verkrijgen dat hij 10 uur in het ruim van een vliegtuig zou moeten doorbrengen. En dan ook nog het lawaai en de wachttijden op vliegvelden moeten doorstaan. Vooral ook omdat we in de persoon van Liesbeth Boeré en haar man Ben, een geweldig oppasadres hadden. Hoewel Rufus altijd vreselijk blij was als we terug waren, ging hij er altijd zonder problemen en vrolijk naar toe.
We zouden het aantal bladzijden van deze site makkelijk nog 3 tot 30x kunnen uitbreiden met verhalen over Rufus van zijn vijfde tot en met zijn dertiende levensjaar. Over hoe hij uiteindelijk een stuk rustiger en minder onstuimig werd, maar altijd zijn enthousiaste en vrolijke karakter heeft kunnen behouden. Hoe lief en voorzichtig hij met onze kleinkinderen omging, maar ook op eenzelfde wijze met jonge pups. Hoe Rufus intens kon genieten als de hele roedel - alle kinderen en kleinkinderen - compleet was. Hoe hij genoot van alle tripjes en reizen die we maakten. Even zo goed vond hij het geweldig om thuis in de buurt rond te struinen, te snuffelen, onverwachts fazanten tegen te komen. 's Ochtends vroeg om 7 uur, als we terugkwamen van de ochtendwandeling, op het grasveld voor ons huis nog minstens een kwartier in de verte te staren met zijn neus in de lucht om alle geuren en geurtjes op te snuiven. Of in de tuin te liggen zonnen op de bank of tussen de struiken te liggen slapen of de vogels vanuit zijn schuilplaats te observeren. En niet het minste: hoeveel kameraadschap ik ondervonden heb van hem. Rufus wist altijd precies wat ik wilde of wat ik leuk of niet prettig vond. Andersom wist hij op een of andere manier aan mij over te brengen wat hij zelf graag wilde. Daar heb ik mij altijd - en nog steeds - over verwonderd op welke subtiele manier hij dit wist te bewerkstelligen, hoe hij dat nou eigenlijk deed.
We gaan nu verder zonder Rufus. Nog geen dag is er voorbijgegaan zonder aan hem te denken, en dat zal voorlopig wel zo blijven. Ik weet heel zeker dat Rufus een rijk en fijn leven heeft gehad bij ons; en wij bij hem. Een leven dat je alle andere honden zou toewensen.
Een veel gestelde vraag: "Komt er nog een andere?" Voorlopig is dat zeker niet aan de orde. Ik zoek geen vervanging van Rufus, dat zou niet eerlijk zijn naar een andere hond en ik heb daar ook geen behoefte aan: Rufus is niet te vervangen. Ik merk wel dat ik nu wel heel vaak honden tegenkom en dat ik dan stiekem wat jaloers ben op de mensen die ermee wandelen.
Met pijn in het hart hebben we de spullen van Rufus en zijn eten weggegeven. Een paar dingen heb ik wel nog bewaard: zijn riem, zijn halster, de fluit waar hij zo prompt op reageerde, zijn eerste dummy, een lievelingsspeeltje.
Bedankt lieve Rufus voor al die mooie jaren, de onvoorwaardelijke vriendschap en nog veel en veel meer, dat je ons gegeven hebt!
Tot slot
Ter afsluiting van de website van Rufus volgt hieronder nog een selectie van foto's uit een verzameling van meer dan 4.000 foto's, die wij in de loop van 2011 tot januari 2020 van Rufus maakten. De gekozen foto's vormen niet de 'mooiste' foto's, maar die voor ons staan voor verhalen over Rufus en die dierbare herinneringen vormen. En dat zijn er vele, meer nog dan het aantal foto's wat in de selectie opgenomen is: iedere dag poppen er weer nieuwe herinneringen op.